23/09/2025
Majątek osobisty a wspólny w małżeństwie – wprowadzenie
W Polsce większość małżeństw funkcjonuje w ramach wspólności ustawowej, co oznacza, że ich majątek jest wspólny, chyba że zdecydują się na rozdzielność majątkową poprzez intercyzę. Warto jednak pamiętać, że oprócz majątku wspólnego istnieje również majątek osobisty każdego z małżonków. W tym artykule wyjaśniamy, czym różnią się te dwa rodzaje majątku, jakie przedmioty wchodzą w ich skład oraz jak wygląda kwestia dziedziczenia i podziału majątku w przypadku rozwodu.
Majątek wspólny małżonków – co wchodzi w jego skład?
Zgodnie z prawem majątek wspólny powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa. W jego skład wchodzą przedmioty nabyte przez obu lub jednego z małżonków w czasie trwania małżeństwa. Do najważniejszych składników majątku wspólnego należą:
- wynagrodzenie za pracę oraz dochody z innej działalności zarobkowej,
- środki zgromadzone na subkoncie w ZUS,
- prawa z otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego.
Majątek osobisty małżonka – definicja i przykłady
Majątek osobisty to zespół składników majątkowych, które nie wchodzą w skład majątku wspólnego i są własnością tylko jednego z małżonków. Kodeks cywilny precyzyjnie wymienia, co zalicza się do majątku osobistego:
| Przedmioty majątkowe | Przykłady |
|---|---|
| Nabyte przed małżeństwem | Samochód, mieszkanie |
| Otrzymane w drodze dziedziczenia, darowizny lub zapisu | Odziedziczony dom, prezent od rodziny |
| Służące do zaspokajania osobistych potrzeb | Ubrania, kosmetyki, książki |
| Prawa niezbywalne | Prawo do alimentów |
| Odszkodowania za uszkodzenie ciała | Środki z tytułu wypadku |
| Prawa autorskie i własności przemysłowej | Patent, prawa do utworu |
Zarządzanie majątkiem osobistym
Właścicielem majątku osobistego jest wyłącznie jeden małżonek, który ma pełne prawo do jego dysponowania. Drugi małżonek może z niego korzystać, ale nie ma wpływu na decyzje dotyczące np. wynajmu czy sprzedaży.
Dziedziczenie majątku osobistego
W przypadku śmierci małżonka jego majątek osobisty podlega dziedziczeniu. Jeśli zmarły nie pozostawił testamentu, zastosowanie ma dziedziczenie ustawowe, w którym pierwszeństwo mają małżonek i dzieci. Udział małżonka w spadku nie może być mniejszy niż 1/4 całości.
Majątek osobisty a rozwód
Podczas rozwodu majątek osobisty nie podlega podziałowi – pozostaje własnością danego małżonka. Rozliczeniu mogą natomiast podlegać nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty i odwrotnie. W przypadku sporu o przynależność danego przedmiotu, dowód musi przedstawić zainteresowany małżonek.
Często zadawane pytania
Czy darowizna z majątku wspólnego wchodzi w skład majątku osobistego?
Tak, chyba że darczyńca postanowił inaczej. Darowizna stanowi majątek własny obdarowanego małżonka.
Czy majątek osobisty podlega podziałowi przy rozwodzie?
Nie, majątek osobisty pozostaje wyłączną własnością każdego z małżonków i nie podlega podziałowi.
Czy można zmienić majątek osobisty na wspólny?
Tak, poprzez wyraźne porozumienie małżonków lub w wyniku mieszania się majątków (np. gdy środki z majątku wspólnego są inwestowane w majątek osobisty).
Zainteresował Cię artykuł Majątek osobisty a wspólny w małżeństwie – co warto wiedzieć?? Zajrzyj też do kategorii Nieruchomości, znajdziesz tam więcej podobnych treści!