Kiedy nie należy się zachowek? Kluczowe przypadki

Kiedy zachowek się nie należy? 5 kluczowych przypadków

Zachowek to instytucja prawa spadkowego, która ma na celu ochronę interesów najbliższych krewnych spadkodawcy. Nie zawsze jednak przysługuje on wszystkim spadkobiercom. W niektórych sytuacjach prawo do zachowku może zostać utracone. Poniżej przedstawiamy 5 najczęstszych przypadków, kiedy zachowek się nie należy.

1. Wydziedziczenie przez spadkodawcę

Prawo do zachowku traci osoba, która została wydziedziczona przez spadkodawcę w testamencie. Wystarczy, że spadkodawca jasno wyraził taką wolę w dokumencie. Polskie prawo przewiduje tylko kilka przypadków, w których można wydziedziczyć spadkobiercę, np. gdy ten dopuścił się przestępstwa przeciwko spadkodawcy lub łamał zasady współżycia społecznego.

2. Niegodność dziedziczenia

Spadkobierca może zostać uznany za niegodnego dziedziczenia w trzech sytuacjach:

• dopuszczenie się ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy,
• podstępne lub groźbą nakłonienie spadkodawcy do sporządzenia testamentu,
• zniszczenie lub podrobienie testamentu.

3. Zrzeczenie się spadku za życia spadkodawcy

Zachowek nie przysługuje osobom, które zrzekły się spadku jeszcze za życia spadkodawcy. Taka umowa musi być sporządzona w formie aktu notarialnego. Dotyczy to również zstępnych spadkobiercy, chyba że wyraźnie zastrzeżono inaczej.

4. Odrzucenie spadku po śmierci spadkodawcy

Jeśli spadkobierca odrzuci spadek w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o powołaniu do spadku, traci prawo do zachowku. Wyjątkiem są zstępni spadkobiercy, którzy nadal mogą ubiegać się o zachowek, chyba że również odrzucą spadek.

5. Rozpoczęty rozwód z winy małżonka

Jeśli spadkodawca umiera w trakcie sprawy rozwodowej, a żądanie rozwodu z wyłącznej winy współmałżonka jest uzasadnione, małżonek może utracić prawo do zachowku. Warunkiem jest jednak złożenie powództwa przez innych spadkobierców.

Jak obliczyć wartość nieruchomości do zachowku?

W sprawach o zachowek kluczowe jest ustalenie wartości nieruchomości wchodzącej w skład spadku. W tym celu konieczna jest wycena rzeczoznawcy majątkowego, która uwzględnia:

• analizę rynku nieruchomości,
• przeznaczenie nieruchomości,
• datę wyceny (zazwyczaj dzień otwarcia spadku).

Wartość spadku oblicza się, odejmując od aktywów długi spadkodawcy. Na tej podstawie ustala się wysokość zachowku, który wynosi:

• 1/2 wartości udziału spadkowego – w standardowych przypadkach,
• 2/3 wartości udziału spadkowego – dla osób trwale niezdolnych do pracy lub małoletnich.

Pytania sądu w sprawie o zachowek

Podczas rozprawy sąd może zadawać pytania dotyczące:

• kręgu spadkobierców i osób uprawnionych do zachowku,
• majątku spadkowego (aktywa, długi, darowizny),
• stosunku do spadkodawcy (np. czy doszło do wydziedziczenia),
• sytuacji majątkowej stron.

W przypadku wątpliwości warto skorzystać z pomocy prawnika specjalizującego się w prawie spadkowym, który pomoże w dochodzeniu należnych roszczeń.

Zainteresował Cię artykuł Kiedy nie należy się zachowek? Kluczowe przypadki? Zajrzyj też do kategorii Nieruchomości, znajdziesz tam więcej podobnych treści!